Reidun sitt hagehjørna

No er frosten forhåpentlegvis over for denne gong, og me kan byrja å setja draumen om det fargesprakande snittblom-bedet ut i live!

Men kva skal til for å lukkast med snittblomane?

Her er mine tips til kva ein kan gjera, og til slutt mine «must-haves» til buketten!

Førebuing:

-ver nøye med ugras-reinskinga

-fyll på med god jord/næring; kukompost, hønsegjødsel, brent hestemøk… det ein måtte ynskja . Pass berre på at det ikkje vert for sterk kost for plantene. Er eg usikker på om det vert for sterkt, passar eg på at gjødsla ikkje kjem i direkte kontakt med røtene/plantene.

-plant dei høgaste bak eller i midten, og dei lågaste lengst framme, så alle får lys og god plass.

-plant ganske tett, og dekk jorda med grasklypp. Då treng du ikkje tenkja på luking heile sommaren, og jorda tørkar ikkje så fort ut.

-Lag plantestøtter til dei som treng det, i god tid før det trengst ( her har eg brent meg mangen gongar, så ligg plantene paddeflate over dei andre plantene etter ein god vind..) I år skal eg setja ned pinnar på ulike stadar i bedet, og dra eitt tynt tau mellom dei, så det blir eitt heilt støtte-nett.

I løpet av sommaren:

• fjern visne blomar (dead-heading), så blømer plantene heile sommaren
• pass på sniglane, iallefall til plantene har fått litt størrelse
• vatna godt morgon eller kveld i periodar med fint vér. Betre med mykje og ikkje så ofte, enn litt vatn ofte. Sjølvvatninngssystem gjer vatninga til ein leik!
• Vurdér om det trengst tilførsel av meir gjødsel utover sommaren, alt etter kva du valde å gjødsla med på våren

Og det treng ikkje berre vera sommarblomar i buketten..

Stauder passar fint ilag med sommarblomane, som brudeslør, ryllik, alunrot, peon.

Roser gjer seg godt i buketten, og greiner av spirea, svarthyll, parykkbusk, kornell og eucalypyptus.

Ta med ein bukett frå din eigen hage når du skal på besøk, eller pynt bordet heime. Lag ein bukett til å pynta ei grav, eller gje til nokon som treng ei oppmuntring. Det kan vera vel så fint det ein har heime i hagen som det ein får i blomebutikken, og det ligg meir omtanke bak noko ein har plukka og komponert sjølv.

Eitt lite tips til slutt som gjer at blomane står lengst mogleg avskårne;

Snitt blomane rett før dei skal i vatn. I vasen blandar du vatn, ei teskei sukker, ei teskei sitronsaft og nokre dråpar klorin.

Lykke til med årets «cutting-border»!

Er du som meg, og har ein skikkeleg «craving» på hageinspirasjon på denne tida av året?

Oppdatert liste over hageprogram våren 2021:

-Mandelmanns trädgård på svensk tv4: startar 12.januar, og vert sendt tysdagar framover.

-Monty´s hageverden og andre flotte hageprogram med Monty Don ligg tilgjengeleg på NRK1.

-Det same gjer gamle episodar av Grønn glede.

-Trädgårdstider startar opp med ny sesong 12.mars på SVT!

Litt av kvart å gle seg over her altså! Men litt synd at ikkje NRK har proritert ny sesong av Grønn glede. Om TV2 kjem med ny sesong av Tid for hage, er usikkert.

Lyst å høyra på podcast? Det er så fint å så frø og prikla, eller rydda i hagen, medan eg humrar og ler i lag med desse fine pod-folka. Til å bli i godt hage-humør av!

Liste over podar til å bli glad av finn du nederst her

Ja, det er utan tvil ein samanheng der. For å få flotte og sunne planter, er det alfa og omega å dyrka jorda. Jorda gjev grunnlaget for plantene dine, og det ho inneheld, legg lista for korleis hagen din ser ut.

Først og fremst må ein velja planter etter korleis jordsmonnet er der planta skal leva vidare. Er det tørt og sandhaldig, eller fuktig og leiraktig? Sur jord, basisk jord? Andre faktorar spelar sjølvsagt óg inn, som sol- og vindforhold, men no konsentrerer me oss om jorda.

Sjekk jorda di. Ta ein liten klump fuktig jord, og prøv å rull til ei tynn pølse. Går dette lett, har du leirhaldig, feit og fuktig jord. Går det aldeles ikkje an, jorda berre smuldrar opp, har du ei tørr og gjerne sandhaldig jord.

Det er viktig å undersøkja kva jord plantene treng før du plantar. Har du planter i hagen som sturer, les deg opp i korleis dei eigentleg vil ha det. Og om du ynskjer å planta noko i jord som ikkje er optimal, går det i mange tilfeller an å forbetra jorda som allereie er der. Då kan ein tilføra grus og sand i jorda for å laga betre drenering og tørrare forhold, eller ein kan tilføra kompost og husdyrgjødsel for å gjera jorda feitare,fuktigare og meir næringsrik.

Det har seg sånn at nedbør gjer jorda sur, så her på Vestlandet har me jamnt over ei ganske sur jord. Det er mosegrodde plenar eitt godt bevis på. Rhododendron, blåbærbuskar, hortensia og hasselurt stortrivst her hos oss. Men det tyder ikkje at ein kun kan planta surjordsplanter! Mange planter er faktisk ikkje så nøye på det, medan andre må ein ta meir omsyn til når det gjeld jordsmonnet.

Kva gjødsel skal ein bruka, og kor?

Dette er eitt stort emne, og eg kjem til å ta det veldig kort. Om du ynskjer meir informasjon, ligg det mykje spanande å lesa på nettet, eller i ulike hage-bøker.

Planter som ynskjer god drenering og tørre forhold, som lavendel, ryllik, oregano, timian og hagestikle, likar ofte kalkhaldig gjødsel, som hønsegjødsel. Desse plantene krev eigentleg lite gjødsel, er mi erfaring, det viktigaste er at dei har god drenering på vinteren, og ikkje blir ståande i fuktig jord over lang tid. Men litt gjødsel kan dei godt få.

Planter som ynskjer ei feitare jord med mykje næring, er georginer, roser, klematis og mange stauder som høstormedrue, marikåpe og hosta. Då tilfører du kompost og husdyrgjødsel.

Så er det frukt, bær og grønsaker då. Eg anbefalar å lesa meir nøye på dei sortane ein har, for her er det mange ulike behov. Det er ein heil vitenskap å setja seg inn i, om ein ynskjer det. For meg, gjeld helst «man tager hva man haver». Hønsegjødsel, som eg har fri tilgong til her heime, funkar på det meste, synst eg. Og grasklypp. Eg blandar grasklypp i jorda for næring, og legg det oppå jorda for å hindra ugras, og for å halda betre på fukt.

Ellers er det jo mykje spanande gjødsel ein kan laga sjølv, som skal gje skikkeleg super-boost i både åker og hage, som dessutan er heilt økologiske! Eg har lyst å nemna tre typar:

• Bokashi: med hjelp frå små mikroorganismar vert alt kjøkenavfallet ditt omgjort til super næringsrik kompost på berre nokre få veker! Ein kan óg bruka væska frå bokashi´en til fantastisk flott flytande gjødsel, til alle planter. Blandingsforhold 1.100. Les meir på www.bokashinorge.no

• Brennesle-vatn: samla brennesle i ei bøtte, fyll på med vatn. Legg på lók, med ein liten gløtt på, og la stå i ca 14 dagar. Blandingsforhold 1:10. Dette er óg bra å spraya lusa med!

• Gull-vatn: tiss er utruleg næringsrikt, og det er verkeleg noko me har fri tilgong til alle saman! Det skal blandast med vatn i forholda 1:10, og brukast ferskt. Vert det ståande nokre dagar, luktar det ikkje akkurat godt. Ein kan gjødsla alt mogleg med det. Til det som er etande, må ein berre passa på å gå over til annan næring ca dei siste tre vekene før det er modent, for å unngå bismak.

Så tenk over korleis du dyrkar jorda di, og legg forholda best mogleg til rette for plantene dine. For kven ynskjer seg vel ikkje ein bugnande hage, som eksploderer i veksekraft? Det er vel målet for ein kvar hage-interessert!

Korleis gjødslar du hagen din? Legg gjerne igjen ein kommentar med korleis du gjer det, om du merkar nokon skilnad mellom ulike typar gjødsel, eller om du har nokre gode tips å koma med.

Lukka til med årets plante-boost!